Tego dnia dokonał się przełom - Nawrócenie św. Pawła

 

W sercu Rzymu, stolicy papiestwa i kolebki chrześcijaństwa, znajduje się grób św. Piotra, apostoła. Niedaleko znajduje się grób jeszcze jednego Apostoła, który jednak został pochowany... za murami miasta. Nazwany Apostołem mimo, że prawie nigdy nie spotkał Jezusa. Prawie. Dziś Kościół obchodzi święto Nawrócenia św. Pawła.

Szaweł na salonach

Szaweł, bo tak miał pierwotnie na imię, w Biblii po raz pierwszy pojawia się przy opisie egzekucji pierwszego chrześcijańskiego męczennika - Szczepana, kiedy to pełnił rolę pewnego rodzaju "asystenta" osób kamieniujących chrześcijanina. Wychowany w tradycji żydowskiej, wśród faryzeuszy - bardzo konserwatywnych wyznawców judaizmu, nie mógł pozostać obojętny na szerzące się odstępstwa od wiary. Gdy po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa w okolicach roku 30 chrześcijaństwo zaczęło "stawiać pierwsze kroki", zostało szybko uznane za sektę, wszak uważano, że jego wyznawcy odchodzą od prawowiernego judaizmu obwołując Synem Bożym Galilejczyka Jezusa. Szaweł nie był człowiekiem obojętnym. Z autentycznej troski o prawidłowy kult Jahwe postanowił wyplenić rodzący się Kościół, a robił to z taką zaciętością, że autor Dziejów Apostolskich nie wahał się użyć stwierdzenia, że siał grozę i dyszał żądzą zabijania uczniów Pańskich (Dz 9,1). Musiał budzić niemały postrach, a jego imię wzbudzało lęk w całym Izraelu, skoro wieść o przeprowadzanych przez niego łapankach dotarła zarówno do Damaszku, jak i do Jerozolimy (Dz 9,13). Pracował na usługi arcykapłana, co oznacza że miał wpływy wśród żydowskich elit. Całe jego dotychczasowe życie runęło niczym domek z kart w czasie jednej z wypraw do Damaszku.

Niezwykłe zdarzenie na drodze do Damaszku

Św. Łukasz dosyć szczegółowo opisał w Dziejach Apostolskich cudowne zdarzenie, które odmieniło życie Szawła o sto osiemdziesiąt stopni. Według niego, Szawła olśniła światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: "Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?" (Dz 9,3-4). Oślepłego Szawła współtowarzysze podróży zaprowadzili do Damaszku, gdzie zaopiekowali się nim... chrześcijanie, którzy w widzeniu otrzymali takie polecenie od samego Pana. Wydarzenie to odmieniło Szawła na tyle, że niemal od razu udał się do synagogi i rozgłaszał, że Jezus rzeczywiście jest Mesjaszem. Sam zaczął głosić to, co jeszcze przed kilkoma dniami krwawo tępił.

Kogo prześladował Szaweł?

Dlaczego Mnie prześladujesz? - taki wyrzut czyni Jezus Szawłowi, gdy olśniła go światłość z nieba. Musimy pamiętać, że Szaweł jest przekonany, że Jezus od dobrych kilku lat nie żyje. Pytanie mu postawione z pewnością zbiło go z tropu. To fakt, Szaweł prześladuje, ale przecież nie Jezusa? Jak mógł prześladować kogoś, kto od kilku lat, zgodnie z jego mniemaniem, nie żył? Jaskrawo ukazana jest tu zażyłość Chrystusa z Kościołem - Chrystus identyfikuje się z Kościołem do tego stopnia, że kiedy chrześcijanie są prześladowani, cierpi sam Chrystus. Wyrzut dlaczego Mnie prześladujesz? jest tego świetnym przykładem. Kto wie, może stanowił fundament późniejszych rozważań Chrystusa na temat jedności Chrystusa i Kościoła (Kol 1,24).

Warto zaznaczyć, że Nawrócenie Szawła stało się przełomowym wydarzeniem także dla całego Kościoła, gdyż to właśnie on, będąc uczonym, mógł naukowo zająć się kwestią Chrystusa, co też faktycznie robił w swoich listach. Z wielką mocą zabrał się także za ewangelizację pogan. Według Dziejów Apostolskich, ewangelizacja pogan była głównym celem jego powołania (Dz 22,21). Było to o tyle ciekawe, że wychowany był w środowisku konserwatywnych Żydów, którzy uważali siebie za naród wybrany, a pogan mieli za nieczystych. Zapał, z jakim zabrał się on do nawracania pogan jest w takim kontekście zdumiewający.

Kiedy prześladowca staje się prześladowanym

Niezwykłe jest także to, z jakim zapałem Apostoł udaje się do synagogi i głosi Ewangelię, mimo, że miał wpływy i zdawał sobie sprawę, że właśnie traci to wszystko, na co pracował przez ostatnie lata. Spotkanie Jezusa było dla Szawła czymś zupełnie oczywistym, nie zastanawiał się, czy mu się przypadkiem nie przyśniło, nie próbował w jakiś sposób pogodzić swojego dawnego życia z nowym - chrześcijańskim. To, co dotychczas prześladował, sam zaczął z tak wielką gorliwością rozgłaszać, że Żydzi postanowili go ująć i zgładzić, a sam Szaweł uciekł z Damaszku nocą, spuszczony przez mur w koszu na sznurze (Dz 9,25).

Uczmy się miłości od prześladowcy Kościoła

Jak wspomniałem, Nawrócenie Szawła-Pawła stało się przełomowe dla Kościoła, który odtąd z mocą zaczął rozwijać się wśród pogan. Bardzo ciekawą myśl przekazują nam dzisiejsze teksty liturgii Mszy Świętej, konkretnie modlitwa po Komunii, w której prosimy Boga, aby udzielił nam takiej miłości, jaką św. Paweł troszczył się o wszystkie Kościoły. Pierwotnie główny prześladowca Kościoła staje się dla niego wzorem miłości. Faktycznie bardzo wzruszające jest, kiedy, czytając jego Listy, przejawia autentyczną troskę o powierzonych sobie ludzi, czasem wprost podkreśla, że tęskni za nimi i nie może się doczekać spotkania. Jego Listy nie są suchymi dawkami wiedzy teologicznej, ale są zakrapiane uwagami odnoszącymi się do konkretnej sytuacji osób, do których pisze, widać, że Paweł zna problemy i kłopoty Kościołów, do wielu zwraca się po imieniu. Wiernych traktuje jak swoje własne dzieci, daje im dobre rady i wskazówki. Aby się o tym wszystkim przekonać, wystarczy otworzyć jakikolwiek list Pawła na samym końcu, gdzie wystosowuje on pozdrowienia.

Kościół obchodzi pamiątkę Nawrócenia św. Pawła w dniu 25 stycznia, w rocznicę złożenia ciała św. Pawła w rzymskiej bazylice nazwanej jego imieniem*. 

*za: Why do we celebrate St. Paul's Conversion?

Obrazek tytułowy to ikona św. Pawła autorstwa Andrieja Rublowa: źródło